Παρασκευή 8 Οκτωβρίου 2010

ΜΟΝΑΔΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ

" Αγκομαχανε ακομα οι βαρειες πετρες και ιδρωνουν.Οι φωνες δυνατες μεσα κι εξω σπρωχνουν τα αργοκινητα ζωα να ξεφορτωσουν τον καρπο.Και οι γυναικες ζυμωνουν στην παρακατω γειτονια το φρεσκο το ψωμι για να 'ρθει να ζευγαρωσει ευλογημενα με τη πικρη γευση του λαδιου που γλυκοποτιζει το φαι και καιει το καντηλι.

Υστερα θα χορτασει τους εργατες που ξαποσταινουν.Δεν εχει ξαναδει το ματι του ανθρωπου τοση βιαση, τοσο κοπο και χαρα μαζι.Μαζεμενα ολα στη φουρια που σπρωχνει τα παλληκαρια στη δουλεια.Γιατι ετουτος ο καρπος ειναι αλλο πραμα.Και δινει ζωη και δουλεψη στο χωριο."


Με τροπο μοναδικο και με τη βοηθεια του αερα που σφυριζει αναμεσα στα ερειπια, μας διηγειται την ιστορια του το παλιο ελαιοτριβειο του Αγ.Γεωργιου στο Καρυδι, κοντα στα Χανια.

Το ελαιοτριβειο ειναι κτισμα του 1863 και αποτελει μερος των κτιριων που ανηκουν στη μονη Αγ.Γεωργιου.Η μονη ειχε καθαρα αγροτικο χαρακτηρα και κατα τον 19ο αιωνα ηταν μετοχι της μονης Αγ.Τριαδας Τσαγκαρολων.Στο εσωτερικο του υπηρχαν τεσσερεις ελαιομυλοι και κινουνταν με ζωικη δυναμη.Το μεγεθος του ελαιοτριβειου μαρτυρα τις μεγαλες ποσοτητες ελαιοκαρπου που συγκεντρωνονταν εδω,καθως επισης και την ποσοτητα του λαδιου που παρηγαγε.

Σημερα το κτισμα ειναι αφημενο στην τυχη του και φαινεται να καταρρεει.Ειναι ο πιο στοργικος μαρτυρας του παρελθοντος, καθως κρυβει μεσα στα χαλασματα του την ιστορια της περιοχης και τον κοπο των ανθρωπων που μοχθησαν εδω.Θα πιστευε κανεις πως ο χρονος εχει παγωσει πανω στις πετρες και η ψυχη του κτιριου εχει χαθει.Ομως εκει μεσα στα χορτα και τις γκρεμισμενες πορτες ενιωσα καποιες στιγμες να ακουω την ανασα του.






Και τουτα τα βολτα που στηριζαν καποτε την οροφη και εκρυβαν στα σπλαχνα τους το πολυτιμο χρυσαφι του λαδιου, μου εμοιαζαν ξαφνικα σαν χορευτριες θαυμαστου μπαλετου που απεριττα μου χαριζαν τις πιρουετες τους.Μια κινηση αριστερα, μια κινηση δεξια, απανω και υστερα κατω.Και μετα σιωπη. Ηρθε παλι ο αερας να με συνεφερει απο τις σκεψεις μου που ξεφυγαν παραδομενες σε οτι περιτεχνα δημιουργησαν τα ανθρωπινα χερια.


Οι βασεις απο τους ελαιομυλους και οι πετρες που καποτε κινηγουσαν η μια την αλλη στην προσπαθεια της παραγωγης του λαδιου.






Στο σημειο αυτο γινοταν η συγκεντωση και η αποθηκευση του λαδιου.
Δεν μπορω να φανταστω οτι το παλιο ελαιοτριβειο θα ξαναδουλεψει οπως παλια.
Θα μπορουσε ομως με το ενδιαφερον καποιων ευαισθητων ανθρωπων να ξαναφτιαχτει στο προτυπο του παλαιου και να αποτελει πολο ελξης με σκοπο τη μαθηση.
Αξιζει νομιζω να διασωσουμε τα εργα των ανθρωπων που φτιαχτηκαν στο παρελθον και με δυσκολια μπορουμε να τα προσεγγισουμε σημερα.


27 σχόλια:

  1. Πολύ καλή παρουσίαση, Γιάννα! Πράγματι, τέτοια έργα που ήταν συνυφασμένα με τη ζωή των ανθρώπων αξίζουν να αναδειχθούν έστω και ως μουσεία. Δεν νομίζω ότι οι Άγγλοι ή οι Γερμανοί θα άφηναν χωρίς αξιοποίηση ένα τέτοιο κτίσμα. Και μόνο η αρχιτεκτονική του λέει πολλά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Γιάννα μου η ματιά σου που αγγίζει τα όρια της ευλάβειας για την ιστορία του ελαιοτριβείου μας συνεπήρε και ήταν σαν ακούγαμε τις φωνές και την εωδία του φρεσκοψημένου ψωμιού (ο ιδιωματισμός της κρητικής γλώσσας "ακούω τη μυρωδιά" με εντυπωσίασε, που σημαίνει την αντιλαμβάνομαι με περισσότερες αισθήσεις από την όσφρηση).
    καλή εβδομάδα
    αγκαλίτσα και φιλάκια

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Πάρα πολύ ωραία ανάρτηση Γιάννα.
    Ευτυχώς που υπάρχουν και οι ελεύθεροι θιασώτες, σαν και σένα, της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και προβάλλονται ορισμένα πολύ αξιόλογα.
    Καλό απόγευμα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Και οι φωτογραφίες μεταδίδουν την ψυχή του χώρου -και τις ψυχές του παρελθόντος σαν να είναι εκεί. Μπράβο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Γιαννα μου η παρουσίαση εκπληκτική!!!
    Οι φωτο μαζί με την λεκτική απεικόνηση της σκέψης σου και των συναισθημάτων σου...
    το ωραιότερο οδοιπορικο στον χώρο και στην ιστορία του!!
    Ωραιοτατο!!!
    ΦΙΛΙΑ!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. εξοχη παρουσιαση γιαννα, ευγε!!!! η ολη ευαισθησια σου αναδεικνυει το μεγαλο σημερινο ελλειμμα αισθητικης σε μια νεοελληνικη κοινωνια που δεν μπορει καν να συντηρησει την κληρονομια της, ποσο μαλλον αν δημιουργησει κατι καινουργιο... για μενα το παληο ελαιοτριβειο θα επρεπε να ειναι διπλα σε καινουργιο, αναπαλαιωμενο και ζωντανο... με ενοποιημενους χωρους, με επισκεπτες, για να βλεπουν και τα παιδια του σημερα πως εβγαινε το λαδι, και να μην κουβαλαμε μονο τους τουριστες, και αλλα πολλα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Οι αψίδες όμως στο ύψος τους ε? :))

    Πραγματικά το μέγεθος είναι εντυπωσιακό! Έχω δουλέψει για χαρτζιλίκι σε παραδοσιακό ελαιοτριβείο (δεν άντεξαν τα χέρια μου πάνω από μια εβδομάδα) και εκτιμώ το κόπο και την όλη μαγική διαδικασία.
    Κρίμα να αφεθεί στη τύχη του...

    Καλημέρα και καλή εβδομάδα!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Πραγματι κ.Παπαγιαννη ποιος σκεπτομενος ανθρωπος θα αφηνε αυτα τα μνημεια στη τυχη τους τοσο αστοργα.Η αρχιτεκτονικη ειναι πραγματικα μοναδικη και με εντυπωσιασε επισης η λιθοδομη.
    Αξιζει να βρει καποιος το χρονο να ανακατασκευασει αυτη την ομορφια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Eξαιρετική η ανάρτησή σου Γιάννα μου!
    Λυπάμαι πολύ όταν αφήνουν τέτοια σπουδαία μνημεία να καταρρέουν...
    Αν είναι δυνατόν!
    Καταγοητεύομαι στη θέα τους!
    Μπράβο σου,για την καταπληκτική παρουσίαση!
    Καλή βδομάδα καλή μου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Η πιο σπουδαια ερμηνεια σ'αυτον τον ιδιωματισμο.Δεν το ειχα σκεφτει ετσι Ρουλακι μου.Ξερεις οταν εφτασα στο χωρο της μονης δεν πιστευα στα ματια μου και εμεινα ετσι αρκετη ωρα στην ησυχια του τοπιου να θαυμαζω.
    Δεν ξερω τι μπορει να γινει αλλα αν ενδιαφερθει η μονη που εχει και επισκεψιμοτητα ισως και να τον σωσουν τον χωρο.Το ευχομαι παντως.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Ντινο μου ευχαριστω πολυ.Ειχε τοσο ενδιαφερον ο χωρος που ηθελα με καθε τροπο να το μοιραστω μαζι σας απο δω μεσα και ειμαι χαρουμενη γιατι ολοι οι καλοι μου φιλοι το ειδαν με την ιδια ματια.Οπως κι εσυ με την καλλιτεχνικη σου ευαισθησια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Αανωνυμε φιλε μου ευχαριστω για τα καλα σου λογια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Πελα μου φιλια πολλα και σε ευχαριστω.
    Ειχε μια ξεχωριστη γοητεια αυτος ο χωρος και δεν μπορεσα να αντισταθω στον πειρασμο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Αγαπημενε Παναθηναιε η σκεψη σου για την αναγεννηση του χωρου του παλιου ελαιοτριβειου με βρισκει απολυτα συμφωνη.
    Ειναι εντελως βεβαιο οτι σε αλλες χωρες θα ειχε ξεχωριστη θεση αναμεσα στα προς διασωση μνημεια και θα λειτουργουσε διαφορετικα.
    Πως καταφερνουμε εμεις να πεταμε στη ληθη και την απομονωση οτι πολυτιμο εχουμε κληρονομησει δεν το ξερω.Μαλλον τα ενδιαφεροντα των νεοελληνων δεν ειναι τοσο ευαισθητα στην καλλιτεχνια οσο σε αλλους τομεις.
    Ας ειναι ομως παντα θα ελπιζουμε.
    Φιλια πολλα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Πραγματι Μαρκ η διαδικασια ειναι μαγικη.Εχω κι εγω στο μυαλο μου την εικονα απο το παλιο ελαιοτριβειο της περιοχης που δουλευε με τις μυλοπετρες.
    Ημουν μαθητρια στο δημοτικο σχολειο και ειχαμε παει εκδρομη για να το δουμε.Το θυμαμαι παντα αν και τωρα πια εχουν αλλαξει τα πραγματα.Πολυ κοπιαστικη δουλεια.Αλλα το λαδακι θαυματουργο.
    Φιλια και καλη εβδομαδα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Γιάννα μου, εγώ δεν έχω δει ποτέ μου ελαιοτριβείο κ φυσικά ούτε πως βγαίνει το ιερό λαδάκι.

    Όταν είδα αυτό στην ανάρτηση σου, ξετρελάθηκα και συγχρόνως αναστέναξα, για τα μυαλά και την έννοια του Ελληνικού κράτους.

    Είναι ένας σωστός θησαυρός και ποιος ξέρει τι πόνους κ θυσίες κρύβει εκεί μέσα.

    Σε ευχαριστώ για τις ωραίες φωτογραφίες και την ξενάγηση, μου δούλεψε την φαντασία. Καλή εβδομάδα !!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Tελικα απο καθε εκδρομη φερνεις μικρα λαφυρα!!:))
    Υπεροχες φωτο και παρουσιαση Γιαννα μου!
    Μπορει να λενε μια φωτογραφια χιλιες λεξεις αλλα οταν μια φωτογραφια συνοδευεται απο ενα ομορφο κειμενο , απο λιγες φροντισμενες λεξεις

    σε παει μεγαλα ταξιδια...

    χαιρομαι τοσο που γυρισες επιτελους:)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Ολγα το βρηκα το σχολιο σου.Πως θα μπορουσε να μου ξεφυγει αλλωστε.Πραγματικα εντυπωσιακο το παλιο μνημειο και δεν χορταινα να το θαυμαζω.Σου στελνω την αγαπη μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Ευη ο τροπος που βγαινει το λαδι τωρα πια ειναι λιγο τυποποημενος.Βεβαια για καποιον που δεν εχει ξαναδει αξιζει να παρακολουθησει την διαδικασια.
    Ομως η παλια μεθοδος παραγωγης σε ελαιοτριβεια με ζωικη κινηση ειναι πολυ κοπιαστικη, παραγει λαδι αγνο και απαιτει επιδεξιοτητα και γνωσεις.
    Ομως ο τροπος αυτος εγκαταλειφθηκε γιατι η παραγωγη μεσω μηχανων εχει ταχυτερα αποτελεσματα, χρειαζεται ελαχιστα εργατικα χερια,δεν εχει κοπο και φυσικα ειναι ευκολοτερη.
    Εμειναν αυτα τα θαυμασια καλλιτεχνηματα δουλεμενα με την πετρα που κλεινουν μεσα τους ολη την ανθρωπινη ευαισθησια και κυριως το μερακι.
    Σε καποια μερη τα εχουν πολυ φροντισμενα αλλα ειναι δυστυχως ελαχιστα.Τα υπολοιπα μαραζωνουν οπως το συγκεκριμενο που καθως εφευγα νομιζω πως πηρα μαζι μου και το δακρυ του.Φιλια πολλα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Ταλι μου ειμαι εδω και σου κανω μια μεγαλη αγκαλια.Χαιρομαι που σου αρεσαν οι φωτογραφιες απο το παλιο ελαιοτριβειο που με συγκινησε κι εμενα τοσο.Ειναι λαφυρο πραγματικα και οταν το ειδα δεν πιστευα στα ματια μου.Φιλια και καλημερες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Πάρα πολύ ενδιαφέρον. Πόσο ειλικρινά χαίρομαι, όταν βλέπω αφιερώσεις με τέτοιο κείμενο. Ταξιδιωτικά οδοιπορικά στο χρόνο και την ιστορία, που έχουν τόσα πολλά να μας πουν! Καλό σαββατοκυρίακο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. Τι όμορφο κτίριο! Και να ρημάζει έτσι! Είναι δυνατόν! Πολύ όμορφη κι ευαίσθητη η ανάρτησή σου Γιάννα μου. Να είσαι καλά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. Αγαπημενη μου,
    Πόσο ποιητικά τα γράφεις και πόσο ποιητικές είναι οι εικόνες του παλαιού ελαιαοτριβίου. Ενας φίλος μας σε κάποιο χωριό στα Χανιά έχει αναβιώσει ένα ολάκερο πέτρινο χωριό με το ελαιοτριβείο του, που λειτουργεί μάλιστα. Θα σο δώσω πληροφορίες γιά το επόμενο ταξίδι σου.
    Αντιλαμβάνομαι πως άνοιξες λογαριασμό με τα Χανιά.
    Νάσαι πάντα καλά και να μαθαίνεις όμορφα νέα απ΄το κοριτσάκι σου.
    Φιλί του φθινοπώρου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. Φοιβο εσυ με τις τοσες ταξιδιωτικες εμπειριες με καταλαβαινεις.Φιλια

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  25. Ιζακι αγαπημενο ευχαριστω και στελνω τα φιλια μου στην ομορφη οικογενεια σου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  26. Αγαπημενη μου Ιουστινη αν εχεις καποια πληροφορια για την Κρητη με χαρα θα την αξιποιησω την επομενη φορα που θα παω.Εχω γοητευτει απο τα χρωματα,τις εικονες και τους φιλοξενους ανθρωπους που γνωρισα σ'αυτο τον τοπο.Μια μεγαλη αγκαλια σου στελνω.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  27. Συγχαρητήρια για τις πληροφορίες και την ψυχή που χάρισες για αυτό το άγνωστο σε πολλούς μνημείο.

    http://www.facebook.com/pages/Our-Wonderfull-Planet-Earth/136617629693059#!/photo.php?fbid=199893096698845&set=a.158223394199149.33017.136617629693059&theater

    ΑπάντησηΔιαγραφή